นักแนะแนว

นักแนะแนว-Counselor-Vocational-Guidance-Counselor-Student-Personnel-Conselor

นิยามอาชีพ
  ผู้ปฏิบัติงานอาชีพ นี้ทำหน้าที่ให้คำปรึกษา แนะแนวเป็นรายบุคคลหรือเป็นกลุ่ม เพื่อช่วยให้บุคคลได้รู้จักตนเอง เข้าใจตนเอง เข้าใจผู้อื่น และสามารถช่วยเหลือตนเอง ปรับตนเอง แก้ไขปัญหา วางแผนศึกษาการประกอบอาชีพ และพัฒนาตนเองได้อย่างเหมาะสมด้วยวิธีการต่างๆ ที่จะช่วยให้บุคคลปรับตัวอยู่ในสังคมได้อย่างปกติสุข อาจมีชื่อเรียกตามหน้าที่ที่เชี่ยวชาญ

ลักษณะของงานที่ทำ
  ผู้ปฏิบัติงานนักแนะแนว-Counselor-Vocational-Guidance-Counselor-Student-Personnel-Conselor แบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ คือ
1. ผู้แนะแนวอาชีพ (Vocational Guidance Counsellor)
ผู้แนะแนวอาชีพจะปฏิบัติงานในลักษณะต่างๆ คือ
1.1 ให้บริการแนะแนวอาชีพแก่ นักเรียน นักศึกษา เป็นรายบุคคล หรือเป็นกลุ่มในด้าน ข้อมูลข่าวสารตลาดแรงงาน ข้อมูลอาชีพ ข้อมูลการฝึกงาน และตำแหน่งงานว่างในตลาดแรงงานให้เหมาะสมกับความรู้ ความสามารถ ความสนใจและค่านิยมของบุคคล กลุ่มนักเรียน และนักศึกษานั้นๆ เพื่อประกอบเป็นแนวทางในการตัดสินใจเลือกอาชีและประกอบอาชีพตลอดจนให้บริการแก่ประชาชนทั่วไปเป็นรายบุคคล หรือเป็นกลุ่มบุคคลที่สนใจเกี่ยวกับการทำงาน การศึกษา และฝึกอาชีพเพิ่มเติม
1.2 รวบรวม และบันทึกข้อมูลบุคคลที่ต้องการมีงานทำในเรื่องของระดับความรู้ ทักษะฝีมือ ประสบการณ์การทำงาน ฯลฯ รวมทั้งการทดสอบด้านจิตวิทยาเพื่อประเมินความสนใจแนวถนัด ความสามารถ และบุคลิกภาพ ซึ่งจะเป็นข้อมูลประกอบในการให้คำปรึกษาเกี่ยวกับการศึกษา และการประกอบอาชีพของแต่ละบุคคล
1.3 ศึกษารวบรวมข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับภาวะเศรษฐกิจและการประกอบอาชีพ เพื่อใช้เป็นฐานความรู้ในการให้บริการคำปรึกษา และข้อแนะนำแก่ผู้มีความสนใจในเรื่องการกำหนดเป้าหมายการศึกษาและการประกอบอาชีพที่สอดคล้องเหมาะสม
1.4 จัดส่งนักเรียน นักศึกษา ผู้ว่างงาน หรือผู้มาขอรับคำปรึกษา หรือผู้ต้องการคำแนะนำ ไปยังหน่วยบริการด้านสังคม หรือหน่วยบริการด้านวิชาชีพตามความสนใจของบุคคลหรือกลุ่มบุคคลเหล่านั้น
1.5 ให้คำปรึกษาแนะนำแก่บุคคลและกลุ่มบุคคลต่างๆ เกี่ยวกับปัญหาด้านเศรษฐกิจให้มีความเข้าใจในปัญหาเศรษฐกิจ สังคมและปัญหาทางอารมณ์ เพื่อให้สามารถแก้ไขปัญหา ของตนเอง
1.6 ศึกษา วิเคราะห์ วิจัย และติดตามผลดำเนินงาน เพื่อประเมินทางเทคนิคที่ใช้ในการให้คำปรึกษาแนะนำ
2. ผู้แนะแนวการศึกษา (Student Personnel Consellor) ทำหน้าที่คล้ายกับนักแนะแนวอาชีพ แต่แตกต่างกันที่ผู้ปฏิบัติหน้าที่นี้จะประจำอยู่ในโรงเรียน วิทยาลัย และมหาวิทยาลัย และกลุ่ม เป้าหมายในการแนะแนวโดยมีหน้าที่ ดังต่อไปนี้
1. ให้บริการแนะแนวเป็นรายบุคคลหรือเป็นกลุ่มแก่นักเรียน นักศึกษา ในโรงเรียนหรือวิทยาลัย เพื่อช่วยนักเรียน นักศึกษา ในการประเมินความสนใจ แนวถนัด ความสามารถ และบุคลิกลักษณะของตนเองสำหรับการวางแผนทางการศึกษา อาชีพ และการดำเนินชีวิตส่วนตัว
2. ดำเนินการไปตามแผนที่วางไว้ รวบรวม จัดระบบงาน และวิเคราะห์ข้อมูลเกี่ยวกับตัวนักเรียน นักศึกษาเป็นรายบุคคลจากบันทึกการทดสอบ การสัมภาษณ์ และการเก็บข้อมูลที่เกี่ยวข้อง
3. ให้ข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับการศึกษา การอาชีพ และข้อมูลข่าวสารอื่นๆ ซึ่งจำเป็นสำหรับการตัดสินใจในเรื่องการศึกษา การประกอบอาชีพ การพัฒนาฝีมือแรงงาน การพัฒนาตนเอง และความเจริญก้าวหน้าในการทำงาน
4. ให้คำปรึกษาแนะนำแนวทางที่ให้นักเรียนเข้าใจและสามารถแก้ไขปัญหาส่วนตัว ปัญหาทางสังคม ปัญหาการศึกษา และตลอดจนการแก้ปัญหาครอบครัว และการประกอบอาชีพของคนในครอบครัว โดยอาจให้คำแนะนำและส่งต่อให้หน่วยงานที่มีหน้าที่ความ รับผิดชอบโดยตรงดำเนินการต่อไป
5. ในกรณีที่พบว่านักเรียนที่มารับคำแนะนำมีปัญหาที่ค่อนข้างซับซ้อนทางจิตใจ ก็จะส่งให้จิตแพทย์ช่วยดูแลต่อไป
6. ติดตามผลงาน เพื่อประเมินผลเกี่ยวกับเทคนิคต่างๆ ที่ใช้ในการให้คำปรึกษาแนะนำ
7. อาจทำงานวิจัย เกี่ยวกับการให้คำปรึกษาแนะนำ แก่นักเรียน นักศึกษา
8. อาจบริการหางานให้นักเรียน นักศึกษา ทำเพื่อช่วยเหลือทางด้านเศรษฐกิจ
9. หมั่นสำรวจและเก็บข้อมูลพฤติกรรมของคนไทยและทำงานวิจัย เพื่อนำมาใช้ประโยชน์ใน การแนะแนวการศึกษา ให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงทางพฤติกรรม เศรษฐกิจ และสังคม

สภาพการจ้างงาน
  ผู้สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรี สามารถเข้าทำงานกับส่วนราชการและเอกชนต่างๆ โดย
1. การทำงานกับส่วนราชการมักจะปฏิบัติงานในเขตกรุงเทพมหานคร หรือ สำนักงานสาขาที่ตั้งอยู่ตามจังหวัดต่างๆ ทั่วประเทศ อาทิเช่น หน่วยงานในสังกัดกระทรวงแรงงานและสวัสดิการสังคม กระทรวงมหาดไทย เป็นต้น นอกจากนั้น ยังสามารถปฏิบัติหน้าที่ในตำแหน่งอาจารย์แนะแนว ตามสถานศึกษาต่าง ๆ
2. การทำงานกับหน่วยงานหรือองค์กรเอกชน จะปฏิบัติงานหน้าที่อยู่ในฝ่ายทรัพยากรมนุษย์ ฝ่ายบุคคล หรือฝ่ายฝึกอบรม รวมทั้งการเป็นอาจารย์แนะแนวในสถานศึกษาของเอกชนโดยจะได้รับค่าจ้างเป็นเงินเดือนตามวุฒิการศึกษา ดังนี้

       ประเภทองค์กร         เงินเดือน
            ราชการ                 6,360
             เอกชน           7,000-8,000

สภาพการทำงาน
  ผู้ปฏิบัติงานในนักแนะแนว-Counselor-Vocational-Guidance-Counselor-Student-Personnel-Conselor จะทำงานในห้องแนะแนวที่จัดขึ้นโดยเฉพาะ โดยอาจดำเนินการเป็นรายบุคคล หรือกลุ่มบุคคลขนาดเล็ก หรืออาจทำการแนะแนวการศึกษาหรือแนะแนวอาชีพในภาพรวมของอาชีพที่ น่าสนใจ แก่นักเรียนหรือนักศึกษาทั้งหมด ในห้องประชุมใหญ่ หรืออาจจัดมุมห้องด้านหนึ่งสำหรับให้ คำปรึกษาแนะนำด้านการศึกษา บุคลิกภาพ และลักษณะงานอาชีพ อาจมีการแสดงแผนภูมิเกี่ยวกับอาชีพ และจัดมุมสำหรับสันทนาการหรือการพักผ่อนของนักเรียน นักศึกษาเพื่อใช้ในการเล่นเกมส์หรือ ทำแบบทดสอบด้วยตนเอง ทั้งแบบมาตรฐาน และแบบง่ายๆ ประกอบด้วย เทป วิดีโอ และหนังสือที่เกี่ยวกับ วิชาชีพ เพื่อสร้างบรรยากาศให้พร้อมและน่าสนใจสำหรับการแนะแนว และเปิดโอกาสให้ผู้ที่ต้องการคำปรึกษาเข้าพบได้ตลอดเวลาถ้ามีปัญหา ออกเยี่ยมผู้มารับการปรึกษาที่มีปัญหาครอบครัว โดยการศึกษาสภาพของครอบครัวนั้นตั้งแต่บิดามารดา ผู้ปกครอง ตลอดจนบุคคลในครอบครัว เพื่อให้ได้ข้อมูลในการ แก้ปัญหาอย่างถูกต้อง

คุณสมบัติของผู้ประกอบอาชีพ
  ผู้ประกอบนักแนะแนว-Counselor-Vocational-Guidance-Counselor-Student-Personnel-Conselor ทั้ง 2 ประเภท จะมีคุณสมบัติที่เหมือนกันดังนี้
1. สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรีเป็นอย่างน้อย และมีความรู้ในเรื่องการแนะแนวอาชีพ และแนะแนวการศึกษา
2. เป็นผู้มีร่างกายและจิตใจที่สมบรูณ์ มีบุคลิกลักษณะเป็นที่น่าเลื่อมใส
3. มีความสุขุมรอบคอบ ใจเย็น ควบคุมสติอารมณ์ได้ดี หนักแน่น อดทน
4. มีความพร้อมในหน้าที่ มีความรับผิดชอบ เสียสละ เห็นแก่ประโยชน์ส่วนรวม
5. มีทัศนคติที่ดี มีมนุษยสัมพันธ์ มีความสามารถในการปรับตนเองให้เข้ากับสภาพแวดล้อม และสถานการณ์ได้ในขณะปฏิบัติงาน
6. มีความซื่อสัตย์ มีความจริงใจ มีความเข้าใจ และให้ความอบอุ่นแก่ผู้มาขอคำปรึกษาแนะนำ
7. เป็นผู้เก็บรักษาความลับของผู้มาติดต่อได้ดี
8. เป็นคนมีเหตุผล สามารถวิเคราะห์เหตุการณ์และปัญหาได้ดี
9. มีความสามารถในการฟัง และการสื่อสาร และการถ่ายทอดได้ดี
10. มีความสนใจในเรื่องพฤติกรรมของมนุษย์ ใฝ่รู้ ขวนขวายหาความรู้ หมั่นรับการอบรมเพื่อให้ได้มีความรู้ใหม่ๆ มีความสนใจและมีความรู้เท่าทันต่อกระแสเหตุการณ์ปัจจุบัน เพื่อใช้ใน การวิเคราะห์ และแนะแนว
11. มีความสามารถ ในการนำทางด่วนข้อมูลข่าวสารมาประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์ในการแนะแนว
ผู้ที่จะประกอบนักแนะแนว-Counselor-Vocational-Guidance-Counselor-Student-Personnel-Conselor ควรเตรียมความพร้อมดังต่อไปนี้คือ : สำหรับผู้สนใจที่ประกอบนักแนะแนว-Counselor-Vocational-Guidance-Counselor-Student-Personnel-Conselor เมื่อสำเร็จการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนปลายหรือเทียบเท่าแล้วควรศึกษาต่อในระดับปริญญาตรี สาขาจิตวิทยาสาขาเอกการแนะแนว จิตวิทยาการปรึกษา หรือจิตวิทยาคลีนิกในคณะครุ-ศาสตร์ และคณะจิตวิทยา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ คณะศึกษาศาสตร์มหาวิทยาลัยนเรศวรมหาวิทยาลัยรามคำแหง มหาวิทยาลัยศิลปากร มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ คณะมนุษย์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ คณะสังคมศาสตร์มหาวิทยาลัยพายัพ คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ หรือสถาบันราชภัฎ

โอกาสในการมีงานทำ
  ผู้ประกอบอาชีพแนะแนวอาชีพและแนะแนวการศึกษาเป็นที่ต้องการมากในสังคมไทยปัจจุบัน ซึ่งในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม แห่งชาติฉบับที่ 8 และ 9 เน้นด้านการพัฒนาบุคลากรของประเทศ เพื่อให้ประเทศมีศักยภาพในการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม ตลอดจนการแข่งขันระหว่างประเทศ นักแนะแนวทั้ง 2 ประเภท สามารถดึงบุคลิกภาพและศักยภาพของเยาวชนในวัยเรียนออกมาให้นักเรียนผู้ มารับการแนะแนวทราบถึงขีดความสามารถของตนเอง ในการเลือกศึกษาต่อให้ตรงกับอาชีพที่ตนเอง มีความสามารถและความถนัด ซึ่งจะสามารถช่วยยกระบบฐานรากการศึกษาไทยได้ในระดับหนึ่ง และเป็นการเตรียมความพร้อมแก่บุคลากรของประเทศให้สามารถก้าวได้ทันโลกในปัจจุบัน และอนาคต นักจิตวิทยา และ ครูแนะแนวมีบทบาทมากขึ้น โดยลำดับในการบำบัด รักษา ช่วยเหลือบรรเทาปัญหา และป้องกันปัญหา ในแง่ของการใช้ ศาสตร์ จิตวิทยา

โอกาสความก้าวหน้าในอาชีพ
  ผู้ประกอบนักแนะแนว-Counselor-Vocational-Guidance-Counselor-Student-Personnel-Conselorในส่วนราชการ นักแนะแนวจะได้รับการเลื่อนตำแหน่งตามระบบราชการ คือตำแหน่งหัวหน้างานแนะแนว ควรศึกษาและเข้ารับการอบรมเพิ่มเติมเพื่อความก้าวหน้าในวิชาชีพ
สำหรับภาคเอกชน การเลื่อนตำแหน่งและการขึ้นเงินเดือนค่อนข้างจะรวดเร็วกว่าภาคราชการ ถ้าปฏิบัติงานประมาณ 3 ปี จะได้รับการเลื่อนตำแหน่งเป็นผู้ช่วยผู้จัดการ ผู้จัดการ และอาจเป็นรองผู้อำนวยการอย่างไรก็ดีควรจะเข้ารับการศึกษาเพิ่มเติมเช่นกัน

อาชีพที่เกี่ยวเนื่อง
  เจ้าหน้าที่อบรมบุคลากรในหน่วยงานทรัพยากรมนุษย์ เจ้าหน้าที่ฝ่ายบุคคล นักสังคมสงเคราะห์ ผู้ประสานงานโครงการบรรเทาทุกข์ ผู้จัดการโครงการในภาคเอกชน หรือองค์กรพัฒนาเอกชน

แหล่งข้อมูลอื่น ๆ
  ชมรมครู - อาจารย์แนะแนว ศูนย์วิจัยวิทยาศาสตร์จิตวิทยาตะวันออก คณะจิตวิทยา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กระทรวงศึกษาธิการ แหล่งหางาน ในหนังสือพิมพ์และเว็บไซต์บริการจัดหางาน การจัดประเภทมาตรฐานอาชีพ (ประเทศไทย) เว็บไซต์กรมส่งเสริมการมีงานทำ กรมการจัดหางาน กระทรวงแรงงานและสวัสดิการสังคม http://www.doe.go.th